Perfectionisme? So what?
Wat is perfectionisme? Is perfectionisme per definitie slecht? Valkuilen van perfectionisme. Wanneer ontstaat perfectionisme? Wat doet een perfectionist nu precies? Ben jij een perfectionist?
Wat is perfectionisme?
Je zou het kunnen omschrijven als : de wil om iets meer dan goed te doen.
Is perfectionisme per definitie slecht?
Op zich is het inderdaad helemaal niet fout om te streven naar een goede job, het uitbouwen van je droombedrijf, een leuk en interessant leven, een goede gezondheid, mensen willen helpen, bewuste keuzes maken en daarover nadenken…
Valkuilen van perfectionisme.
Het wordt pas gevaarlijk als we een ONWEERSTAANBARE drang voelen om die idealen kost wat kost te MOETEN bereiken. En daarbovenop een SCHULDGEVOEL ervaren als dat in onze ogen niet lukt. Een perfectionist kan niet dulden als iets niet perfect is en gaat dus door tot de voor hem perfecte situatie bereikt is.
Maar wanneer is het perfect? Een knagend gemis, onrust, ontevredenheid, niet kunnen genieten…. Zijn maar enkele gevolgen.
Wat is perfectionisme dan wel?
Perfectionisme wordt dan een belemmerend patroon dat vanuit het onbewuste (dus automatisch), het denken, doen en voelen aanstuurt op een manier die niet efficiënt is. Het zorgt voor voortdurende stress en maakt mensen ongelukkig. (Marcel Hendrickx)
Wanneer ontstaat perfectionisme?
Het ontstaat meestal in de jonge kindertijd. Een kind wordt gekenmerkt door zijn vrijheid waarmee het handelt. Het denkt niet voortdurend na bij zijn daden of die wel of niet gepast zijn. Dit noemen wij het vrije kind. Vrij in handelen, voelen, horen, zien…Het vrije kind geeft ons rust, plezier, energie..
Gaandeweg leren ouders het jonge kind gedrag dat aangepast is aan de gangbare sociale normen. Daar is op zich niets mis mee. Niet elk gedrag van een kind is gepast in bepaalde omstandigheden. Zo leren we letterlijk ons verstand te gebruiken. Zowel de linker als de rechter helft van ons brein ontwikkelen zich. Ze sturen SAMEN ons denken, voelen en gedrag aan. Zo worden we een compleet mens.
We evolueren van vrij, onbezorgd kind naar een braaf en aangepast kind. Dit (vaak onbewuste) gedrag helpt ons om te overleven in bepaalde onbehaaglijke of pijnlijke situaties. Vooral wanner we ons niet veilig voelen omdat we ons niet aanvaard voelen zoals we zijn.
Het probleem ontstaat als het brave kind de overhand neemt en het vrije kind onderdrukt. Dan neemt het denken de hoofdrol in het aansturen van ons gedrag en is het vrije bijna volledig weg.
Gaande weg zal het kind bij elke onprettige ervaring het aangepaste gedrag gaan vertonen omdat dit een veilig gevoel geeft van erkenning en aanvaarding. Er vormt zich een patroon dat meer en meer als gedrag op de voorgrond komt. Aangezien het patroon aangestuurd wordt vanuit het onderbewuste is het net alsof we geen andere keuze hebben. Perfectionisten kunnen niet anders dan op DIE manier te reageren als ze zich in die welbepaalde situatie bevinden. Ook al willen ze graag anders. Het rationele brein neemt de overhand en verdringt het emotionele brein, ziet dit zelfs als gevaarlijk en onbetrouwbaar. Perfectionisten hebben het moeilijk om te voelen en zijn steeds bezig in hun hoofd met hoe ze beoordeeld worden. Ze zijn dus niet meer vrij in hun denken en handelen.
Soms, op vakantie of als ze alleen zijn, durven ze hun gevoel toe te laten. Dan durven ze even zot doen of zo maar genieten. Perfectionisten worden dus belemmerd door hun patroon om volledig zichzelf te zijn. Ze kunnen zichzelf niet graag zien = aanvaarden zoals ze zijn en zich ok voelen. Ze durven niet hun eigen ik of authentiek te zijn. Zo worden ze een flauw afkooksel van hun eigen potentieel.
Als je dit zegt tegen een perfectionist zal hij dit ten stelligste ontkennen. Hij wil geen flauw afkooksel zijn! Je merkt dit vandaag ook bij heel veel jonge kinderen al. Zij wisselen het authentieke vrije kind in voor een braaf aangepast kind dat angst ontwikkelt om niet te voldoen, onvoldoende punten zal halen …
Al van in de kleuterschool worden kindjes getest en moeten ze voldoen aan allerhande normen. Halen ze deze niet op dat moment dan worden ze bijgeschoold, moeten ze therapieën volgen en worden de ouders aangemaand hun kind extra op te volgen. Dit leidt tot enorme druk en een gevoel van niet ok te zijn. Daarnaast leven wij in een maatschappij en schoolsysteem waar vooral ons denken getriggerd en ontwikkeld wordt. Het gevoel en intuïtie, of de rechter helft van onze hersenen wordt eerder als een dreiging gezien.
Wat doet een perfectionist nu precies?
We leven vandaag in een maatschappij waar alles meer en beter moet. En we worden verwacht om ons aan die standaard aan te passen en mee te kunnen. Zo niet zijn we niet OK.
De enorme druk die mensen voelen om te moeten presteren om aan alle verwachtingen te voldoen is enorm hoog. Dit zorgt ervoor dat mensen hun eigen authenticiteit opzij zetten om te voldoen aan al die verwachtingen. Zij passen hun gedrag, denken en voelen aan de heersende normen aan. Zij hebben er dan ook alles voor over om OK gevonden te worden en zijn daar constant mee bezig in hun hoofd en in hun gedrag. Dit kost tonnen energie. Maar een perfectionist gaat steeds door. Hij wil niet stilvallen.
Stilvallen betekent dat er ruimte en tijd is. Dat je geconfronteerd wordt met wat niet perfect is en dus gedwongen wordt daarnaar te kijken. Vaak komen perfectionisten dan tot de constatatie dat ze een sterke behoefte hebben aan goedkeuring en erkenning van buitenaf omdat ze die in hun voorgaand leven niet of onvoldoende gekend hebben. In tegenstelling tot wat ze vaak beweren , ik ben sterk en kan alles aan, kennen ze heel vaak ook het gevoel van angst van eventuele afkeuring van de anderen. Ze stellen heel dikwijls hun gedrag in het teken om die goedkeuring van anderen dat ze ok zijn te verwerven. Wat uiteraard heel veel energie kost die niet naar creativiteit en positieve ontwikkeling kan gaan.
Je voelt het al aankomen, altijd doorgaan, de lat hoog leggen voor zichzelf en de anderen is typisch voor een perfectionist en kan eindigen in stress, burn-out, depressie, psychosomatische klachten ( hoofdpijn, maagpijn, …)
Perfectionisme heeft vaak een negatieve en desastreuze impact op werk, relaties, gezondheid, geluk..
Perfectionisme maakt mensen ook inventief in compensatiestrategieën zoals uitstelgedrag, vluchten in overdreven bezig zijn met werk, hobby’s, verslavingen, zelfverminking, tot zelfdoding toe.
Wil jij weten of je perfectionist bent
Download dan hier de 10 vragenlijst ontwikkelt door Het Ontwikkelingsinstituut.
Zo ontdek jij:
- Of je last hebt van perfectionisme.
- Wat je kan doen om jezelf te bevrijden van het juk van perfectionisme.
Hoe pak je perfectionisme aan?
Weten dat je perfectionist bent is niet voldoende om er komaf mee te maken.
Perfectionisten zijn heel dikwijls mensen die enkel in hun eigen kunnen geloven en in harde feiten.
Ze vertrouwen de anderen en zeker hun deskundigheid niet. Ze vinden dat ze alles alleen moeten kunnen. Zij weten toch zelf hoe het moet! Vaak negeren ze dat er een probleem zou zijn. Zij hebben toch alles onder controle ! Hulp zoeken bij een coach of in behandeling gaan is voor hen een heel moeilijke stap. Ze beweren dat al die coaching technieken lucht zijn en niets bewijzen.
Heel vaak staan ze niet meer in contact met hun gevoel, hebben ze dat gevoel weg gedrukt want gevoelens confronteren hen en doen pijn.
Meestal komt er toch een moment waar die gevoelens van angst, machteloosheid, leegte … in alle hevigheid de kop opsteken en hen letterlijk overspoelen en neerwalsen. Dan voelen ze de ontreddering, dat ze het zonder hulp misschien toch niet aankunnen, dat ze gefaald hebben, dat ze minderwaardig zijn…
Die negatieve gevoelens houden hen dan weer weg van hulp want ze hebben gefaald, ze waren toch niet zo sterk. Toch is hulp meestal hun enige redding en kan coaching tot snelle en duurzame resultaten leiden.
Boek een optimalisatiecall
Mijn 27 jarige ervaring als ondernemer wil ik ook graag met jou delen.
Benieuwd of ik jou kan helpen?
Stel dan hieronder de vraag die je bezighoudt en ik contacteer je snel terug.